حسابرسی عملیاتی چیست؟

حسابرسی عملیاتی به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی مدیریت مالی در سازمان‌ها، نقش حیاتی در فرآیندهای تصمیم‌گیری استراتژیک و بهبود کارایی مالی ایفا می‌کند. این نوع حسابرسی عمدتاً بر جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های مالی مرتبط با فعالیت‌های روزانه کسب‌وکار متمرکز است. هدف اصلی آن، فراهم کردن اطلاعات دقیق و به‌موقع برای مدیران به‌منظور اتخاذ تصمیمات صحیح و مؤثر می‌باشد. این مقاله به‌طور جامع به تحلیل مفاهیم، اهمیت، فرآیندها و چالش‌های مرتبط با حسابرسی عملیاتی پرداخته است.

مفهوم حسابرسی عملیاتی

حسابرسی عملیاتی به مجموعه‌ای از مراحل جمع‌آوری، ثبت و تحلیل داده‌های مالی که با فعالیت‌های جاری یک سازمان مرتبط است، اشاره دارد. این نوع حسابرسی به مدیران امکان می‌دهد تا با درک دقیق از وضعیت مالی، هزینه‌ها و درآمدها، به بهینه‌ترین شکل ممکن منابع مورد نیاز را مدیریت نمایند. فرایند منظم و سیستماتیک بررسی اثربخشی، کارایی و صرفه‌جویی اقتصادی فعالیت‌های سازمانی و ارائه نتایج ارزیابی به‌همراه پیشنهادات عملی به مسئولین ذی‌ربط به‌منظور بهبود عملکرد عملیات.

اهمیت حسابرسی عملیاتی

 

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با فرآیند و اهمیت حسابرسی داخلی بیشتر آشنا شوید، به مقاله حسابرسی داخلی مراجعه کنید.

اهمیت حسابرسی عملیاتی

حسابرسی عملیاتی از چند منظر اهمیت زیادی دارد:

  • تصمیم‌گیری مؤثر: مدیران با بهره‌گیری از اطلاعات حاصل از حسابرسی عملیاتی قادرند تصمیمات بهتری در زمینه تخصیص منابع، بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی استراتژیک اتخاذ کنند.
  • مدیریت هزینه‌ها: حسابرسی عملیاتی به شناسایی و تحلیل هزینه‌های مرتبط با فرآیندهای تولید و ارائه خدمات کمک می‌کند، که می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری سازمان منجر شود.
  • ارزیابی عملکرد: این نوع حسابرسی ابزارهای مؤثری برای سنجش عملکرد بخش‌های مختلف سازمان فراهم می‌آورد و به مدیران این امکان را می‌دهد تا فرآیند بهبود مستمر را پیگیری کنند.

حسابرسی عملیاتی در گذشته

در مورد مبحث حسابرسی عملیاتی، باید توجه داشت که واژه دیگری به نام «حسابرسی عملکرد» نیز وجود دارد که بسیاری آن‌ها را معادل یکدیگر می‌دانند، اما تفاوت‌هایی بین این دو واژه وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها مربوط به تاریخچه واژه و دیگری به ناحیه کاربرد آن می‌باشد.

واژه «حسابرسی عملیاتی» برای نخستین بار در بخش خصوصی و عمدتاً در صنعت مطرح شد و پس از جنگ جهانی دوم روند رو به رشد خود را آغاز کرد. در این مسیر، حسابرسان داخلی نقش مهمی در ارتقاء آن ایفا کرده‌اند. از سوی دیگر، به‌کارگیری رسمی واژه «حسابرسی عملکرد» (یا همان عملیات) به سال 1972 میلادی برمی‌گردد، زمانی که استانداردهای حسابرسی سازمان‌های دولتی توسط دیوان محاسبات ایالات متحده منتشر شد. این واژه بعدها در استانداردهای حسابرسی دیوان محاسبات کشورهای دیگر نیز به‌کار گرفته شد.

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با فرآیند و جزئیات حسابرسی مالیاتی بیشتر آشنا شوید، به مقاله حسابرسی مالیاتی مراجعه کنید.

هدف از حسابرسی عملیاتی

در حسابرسی عملیاتی، تمرکز اصلی بر روی فرآیندها و کنترل‌های مدیریتی است. در این نوع حسابرسی، اعتقاد بر این است که ضعف عملکرد مدیران ناشی از نارسایی در کنترل‌هاست و برای رفع مشکلات و بهبود وضعیت، باید کنترل‌های مدیریتی ارتقا یابند. هدف اصلی گزارشگری در این نوع حسابرسی، کمک به مدیریت یا مسئولین در زمینه عملیات و نتایج آن است.از سوی دیگر، حسابرسی عملکرد بیشتر بر تکمیل کار و نتایج آن تمرکز دارد. در اینجا، نتایج به معنای خروجی‌ها و پیامدهای آینده هستند. در گزارشگری حسابرسی عملکرد، تمرکز بر مدیریت است و هدف گزارش، ارائه گزارشی مستقل درباره مسئولیت پاسخگویی مدیریت می‌باشد.

حسابرسی عملیاتی بر عهده کیست؟

خدمات حسابرسی عملیاتی معمولاً توسط حسابرسان داخلی انجام می‌شود، زیرا یکی از وظایف آن‌ها ارزیابی کارایی و اثربخشی حسابرسی‌های داخلی و عملیاتی است. به‌طور معمول، حسابرسان داخلی بررسی‌های خود را در سه حوزه اصلی شامل حسابرسی صورت‌های مالی، حسابرسی انطباق و حسابرسی عملیاتی متمرکز می‌کنند.

با این حال، در صورتی که یک واحد تجاری فاقد واحد حسابرسی داخلی باشد یا تیم حسابرسی داخلی تجربه و دانش کافی برای انجام برخی از عملیات کلیدی نداشته باشد، ممکن است تصمیم بگیرد این مسئولیت را به تیم‌های خارجی واگذار کند.

استاندارد های حسابرسی عملیاتی

 

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با نحوه انجام ثبت حسابداری و اهمیت آن در مدیریت مالی بیشتر آشنا شوید، به مقاله ثبت حسابداری مراجعه کنید.

استاندارد های حسابرسی عملیاتی

همان‌طور که هر نوع حسابرسی دارای استانداردهای خاص خود است، حسابرسی عملیاتی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و برای آن استانداردهای متعددی تعریف می‌شود که به‌طور کلی به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود.

  • استانداردهای عمومی:

  1. استقلال
  2. قضاوت حرفه‌ای
  3. صلاحیت
  4. کنترل کیفیت و اطمینان از کار
  • استانداردهای اجرای عملیات:

  1. اطمینان معقول
  2. برنامه‌ریزی
  3. سرپرستی
  4. دستیابی به شواهد کافی و مناسب
  5. مستندسازی حسابرسی
  • استانداردهای گزارشگری:

  1. گزارشگری
  2. محتوای گزارش
  3. توزیع گزارش‌ها

نتیحه گیری

یکی از موثرترین روش‌ها برای ساده‌سازی فعالیت‌های حسابرسان، استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری است. انتخاب نرم‌افزارهای حسابداری معتبر و پیشنهاد آن‌ها به کسب‌وکارها باعث می‌شود که فرایند حسابرسی داده‌های حسابداری سریع‌تر و راحت‌تر انجام شود و همچنین خطرات احتمالی کاهش یابد.

موسسه حسابرسی تراز مشهود محتسب یک موسسه معتبر و حرفه‌ای در زمینه حسابرسی است که به بررسی و ارزیابی صورت‌های مالی و سیستم‌های حسابداری سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌پردازد. هدف اصلی این موسسه، تضمین دقت، صحت و شفافیت اطلاعات مالی تولید شده توسط حسابداران است. خدمات موسسه شامل حسابرسی مستقل، بررسی تطابق با استانداردهای حسابداری، ارزیابی فرآیندهای داخلی و ارائه مشاوره مالی و حسابداری است. حسابرسان مستقل در این موسسه با دقت خطاها، تقلب‌ها و مشکلات احتمالی در گزارش‌های مالی را شناسایی کرده و نتایج بررسی‌ها را به مدیریت و مقامات نظارتی گزارش می‌دهند.

به این مقاله امتیاز دهید