حسابرسی داخلی چیست ؟ 

حسابرسی داخلی (Internal Audit) یک فرآیند مستقل و سیستماتیک است که به‌منظور ارزیابی و تضمین اثربخشی سیستم‌های کنترل داخلی، مدیریت ریسک، دارایی‌های سازمانی و وضعیت اقتصادی یک شرکت انجام می‌شود. هدف اصلی این فرآیند، اطمینان از تطابق عملیات، فعالیت‌ها و فرایندهای سازمان با استانداردها، قوانین و مقررات داخلی و خارجی است، همچنین تأمین کنترل‌های صحیح بر دارایی‌ها و موجودی‌های سازمان. این نوع حسابرسی به‌عنوان یک سیستم نظارتی درون‌سازمانی عمل می‌کند که وضعیت مالی و عملکردهای عملیاتی سازمان را با هدف بهبود شفافیت، کاهش ریسک‌ها و بهینه‌سازی هزینه‌ها ارزیابی می‌کند.

در حسابرسی داخلی، تحلیل و شناسایی نقاط ضعف و خلأهای موجود در فرایندها و سیستم‌های سازمان صورت می‌گیرد تا راه‌حل‌هایی برای رفع مشکلات و بهبود کارایی کلی سازمان ارائه شود. این فرایند علاوه بر شفاف‌سازی وضعیت مالی، موجب بهبود و تقویت فرآیندهای مدیریتی و تصمیم‌گیری در سطوح مختلف سازمان می‌شود. در نهایت، حسابرسی داخلی باعث افزایش اطمینان ذینفعان به صحت و دقت گزارش‌های مالی، عملیات سازمانی و اقدامات مدیریتی می‌گردد.

اهداف حسابرسی داخلی

 

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با مفهوم کلی حسابرسی و اصول اساسی آن بیشتر آشنا شوید، به مقاله حسابرسی مراجعه کنید.

اهداف حسابرسی داخلی چیست؟

اهداف حسابرسی داخلی عبارتند از:

  1. ارزیابی کارایی و اثربخشی کنترل‌های داخلی: حسابرسی داخلی به‌منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت در سیستم‌های کنترل داخلی، بررسی می‌کند که آیا این سیستم‌ها به‌طور مؤثر و کارا عمل می‌کنند یا خیر.

  2. اطمینان از رعایت قوانین و مقررات: این هدف به‌منظور اطمینان از تطابق تمامی فعالیت‌ها و عملیات با قوانین و مقررات داخلی و خارجی انجام می‌شود. حسابرسی داخلی به شناسایی هرگونه تخلف یا عدم رعایت این قوانین می‌پردازد.

  3. مدیریت ریسک: یکی دیگر از اهداف حسابرسی داخلی، شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها و تهدیدات مالی و عملیاتی است. این کار به سازمان کمک می‌کند تا اقداماتی برای کاهش یا مدیریت ریسک‌ها اتخاذ کند.

  4. بررسی صحت و دقت گزارش‌های مالی: حسابرسی داخلی بررسی می‌کند که آیا صورت‌های مالی سازمان به‌درستی تهیه و گزارش شده‌اند و تمام اطلاعات مالی به‌طور صحیح ثبت و گزارش می‌شوند.

  5. شناسایی فرصت‌های بهبود فرآیندها: حسابرسی داخلی به شناسایی زمینه‌هایی برای بهبود فرآیندهای کاری و افزایش بهره‌وری سازمان می‌پردازد. این شامل شناسایی روش‌های بهینه‌سازی هزینه‌ها و بهبود کارایی عملیاتی است.

  6. حفاظت از دارایی‌ها و منابع سازمانی: حسابرسی داخلی به محافظت از دارایی‌ها و منابع سازمانی در برابر سرقت، سوءاستفاده یا هدررفت کمک می‌کند.

  7. ارائه مشاوره و پیشنهادات مدیریتی: علاوه بر ارزیابی سیستم‌های کنترل داخلی، حسابرسی داخلی می‌تواند به مدیریت سازمان مشاوره دهد و پیشنهادات عملی برای بهبود فرآیندها و تصمیم‌گیری‌ها ارائه کند.

در مجموع، حسابرسی داخلی به‌عنوان ابزاری برای اطمینان از سلامت مالی و عملیاتی سازمان عمل می‌کند و به مدیریت کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کند.

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی و تأثیر آن‌ها بر فرآیندهای مالی آشنا شوید، به مقاله استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی مراجعه کنید.

وظایف حسابرس داخلی

وظایف حسابرس داخلی شامل موارد زیر است:

  1. ارزیابی و نظارت بر سیستم‌های کنترل داخلی: حسابرس داخلی مسئول ارزیابی اثربخشی و کارایی سیستم‌های کنترل داخلی است تا اطمینان حاصل شود که فعالیت‌ها و عملیات سازمان به‌طور مؤثر تحت نظارت و کنترل قرار دارند.

  2. شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها: شناسایی ریسک‌های مالی، عملیاتی و قانونی که ممکن است بر سازمان تأثیر بگذارد و ارزیابی تأثیر این ریسک‌ها بر سلامت سازمان از دیگر وظایف حسابرس داخلی است.

  3. بررسی انطباق با قوانین و مقررات: حسابرس داخلی موظف است بررسی کند که آیا سازمان به‌طور صحیح از قوانین و مقررات داخلی و خارجی پیروی می‌کند و در صورت تخلف، آن را گزارش دهد.

  4. بررسی صحت و دقت اطلاعات مالی: حسابرس داخلی به‌طور منظم بررسی می‌کند که آیا گزارش‌های مالی، شامل ترازنامه و صورت‌های مالی، به‌طور صحیح و دقیق تهیه شده‌اند و هیچ‌گونه تخلف یا اشتباهی در آنها وجود ندارد.

  5. گزارش‌دهی و توصیه‌ها: حسابرس داخلی موظف است گزارش‌های دقیقی از یافته‌ها و بررسی‌های خود ارائه دهد و به مدیریت پیشنهادات و توصیه‌هایی برای بهبود عملکرد و فرآیندهای سازمانی ارائه کند.

  6. ارزیابی کارایی و بهبود فرآیندها: حسابرس داخلی باید فرآیندها و عملیات مختلف سازمان را مورد ارزیابی قرار دهد و به‌دنبال فرصت‌هایی برای بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها باشد.

  7. بررسی و ارزیابی معاملات و قراردادها: بررسی معاملات مالی و قراردادهای سازمانی برای اطمینان از صحت و تطابق آنها با سیاست‌ها و استانداردهای داخلی از دیگر وظایف حسابرس داخلی است.

  8. حفاظت از دارایی‌ها و منابع سازمان: حسابرس داخلی باید اطمینان حاصل کند که دارایی‌ها و منابع سازمان به‌درستی محافظت می‌شوند و هیچ‌گونه سوءاستفاده یا هدررفتی در آنها رخ نمی‌دهد.

  9. آموزش و مشاوره به مدیریت: حسابرس داخلی می‌تواند به مدیریت مشاوره‌هایی در زمینه بهبود کنترل‌های داخلی، روش‌های کاهش ریسک و بهینه‌سازی عملیات ارائه دهد.

  10. پیگیری اصلاحات: پیگیری اقدامات اصلاحی پس از شناسایی نقاط ضعف و نظارت بر بهبودهای انجام شده در سیستم‌های کنترل داخلی نیز یکی دیگر از وظایف حسابرس داخلی است.

ویژگی های حسابرس داخلی

 

بیشتر بخوانید: اگر می‌خواهید با فرآیند تهیه و محتوای گزارش حسابرسی بیشتر آشنا شوید، به مقاله گزارش حسابرسی مراجعه کنید.

ویژگی های حسابرس داخلی

حسابرس داخلی باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا بتواند به‌طور مؤثر وظایف خود را انجام دهد. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به توانایی تجزیه و تحلیل دقیق و مستقل اطلاعات، درک عمیق از سیستم‌های مالی و فرآیندهای سازمانی، و مهارت‌های ارتباطی قوی اشاره کرد. همچنین، حسابرس داخلی باید دارای دقت و توجه به جزئیات باشد و توانایی شناسایی مشکلات یا ریسک‌ها را داشته باشد. ویژگی‌های اخلاقی مانند صداقت، شفافیت، و استقلال نیز برای یک حسابرس داخلی بسیار مهم است، زیرا این ویژگی‌ها موجب می‌شوند که او بتواند بدون تأثیرپذیری از عوامل خارجی به ارزیابی صحیح وضعیت سازمان بپردازد.

در کنار این‌ها، آشنایی با قوانین و مقررات مالی و حسابداری، همچنین توانایی ارائه مشاوره و پیشنهادات عملی به مدیریت برای بهبود فرآیندها و کاهش ریسک‌ها، از ویژگی‌های ضروری دیگر است. به‌علاوه، حسابرس داخلی باید توانایی انجام ارزیابی‌های ریسک و تحلیل روندهای مالی را داشته باشد تا تصمیمات مدیریتی صحیح و به‌موقع اتخاذ گردد.

حسابرسی داخلی چگونه انجام می‌شود؟

حسابرسی داخلی یک فرآیند جامع است که برای شناسایی مشکلات و اطمینان از صحت اطلاعات مالی و عملیاتی سازمان انجام می‌شود. این فرآیند نیاز به دسترسی کامل به تمام مدارک و اسناد مالی سازمان دارد. در ابتدا، حسابرس داخلی با بررسی مستندات و اسناد بخش‌های مختلف سازمان مانند حسابداری، انبار، فروش، خزانه‌داری و منابع انسانی آغاز می‌کند. این مرحله برای شناسایی هرگونه اشتباه یا مغایرت در داده‌ها و گزارش‌های مالی ضروری است.

در حین انجام حسابرسی، تمامی حساب‌ها و اسناد مالی، از جمله اسناد مالیاتی، با دقت بررسی می‌شوند. یکی از موارد مهم در حسابرسی داخلی شناسایی فعالیت‌های مالی زیان‌ده است، به‌ویژه قراردادها و فاکتورهایی که ممکن است دارای ایرادات یا مشکلاتی باشند. حسابرس داخلی تمامی این اسناد را بررسی کرده و موارد مشکوک را از سایر اسناد جدا می‌کند تا به‌طور دقیق‌تر مورد ارزیابی قرار گیرند.

پس از انجام این ارزیابی‌ها، حسابرس داخلی یک چک‌لیست از نواقص و مشکلات شناسایی‌شده تهیه می‌کند و گزارشی شامل اولویت‌های رسیدگی و اصلاحات مورد نیاز آماده می‌کند. این گزارش به مدیران سازمان ارائه می‌شود تا بر اساس آن تصمیمات لازم برای بهبود و اصلاح وضعیت مالی و عملیاتی اتخاذ گردد. در نهایت، این فرآیند کمک می‌کند تا شفافیت مالی سازمان افزایش یابد و کارایی سیستم‌های داخلی بهبود یابد.

حرف آخر

رشد اقتصادی و توسعه گسترده فعالیت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی باعث شده است که مدیران به گزارش‌های مالی دقیق و شفاف در تمامی جنبه‌های سازمانی نیازمند باشند. در این راستا، حسابرسی داخلی به‌عنوان ابزاری حیاتی برای دستیابی به این شفافیت به کار می‌آید. حسابرسی داخلی یک فرآیند بی‌طرف است که هدف اصلی آن ارتقای بهره‌وری و کارایی سازمان است. این نوع حسابرسی به شناسایی و اصلاح اشتباهات، همچنین حفظ دارایی‌های سازمان کمک می‌کند.

حسابرسی داخلی بیشتر به‌عنوان یک نقش مشاوره‌ای و راهبردی در سازمان عمل می‌کند تا یک وظیفه عملیاتی. این فرآیند علاوه بر ارزیابی و شناسایی مشکلات، به مدیران سازمان راهکارهایی عملی و مؤثر برای بهبود وضعیت مالی، کاهش ریسک‌ها و ارتقای عملکرد کلی ارائه می‌دهد. در نهایت، حسابرسی داخلی به‌عنوان یک همراه در فرآیند تصمیم‌گیری، نقش مهمی در تقویت شفافیت مالی و بهبود فرآیندهای سازمان ایفا می‌کند.

موسسه حسابرسی تراز مشهود یکی از موسسات حرفه‌ای در حوزه حسابرسی است که به ارزیابی و بررسی صورت‌های مالی و سیستم‌های حسابداری شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌پردازد. موسسه تراز مشهود خدماتی مانند حسابرسی مستقل، بررسی انطباق با استانداردهای حسابداری، ارزیابی فرآیندهای داخلی و مشاوره مالی و حسابداری ارائه می‌دهد. حسابرسان مستقل در این موسسه مسئول شناسایی خطاها، تقلب‌ها و مشکلات احتمالی در گزارش‌های مالی هستند و گزارش‌های خود را به مدیریت و مقامات نظارتی ارائه می‌دهند.

به این مقاله امتیاز دهید